Ц.Ариунтөгс-д /шүүмж эссэ/

[POST-PARTY]

Уриа: Эхлээд бод бодож дуусаад эхэл эс бөгөөс эхлээд ойлго дараа нь ойлгуул!

Бие даасан чөлөөт уран бүтээлч байсны үр дүнд хараат байдлаас ангижирах нь хурц иртэй мэсээр бус гялалзсан хурц оюун ухаанаар хөдөлмөрлөдөг авъяаслаг залуус манай урлагт хэрэгтэй.Үүүнд эхний шалгуурт тэнцсэн байх явдал ба урлагийн босго өндөр гэдэг байх аа залуус аа?

Монголын орчин үеийн урлагийн “Арт 5+” группыг үүсгэн байгуулагчдын нэг Цэрэнпил овогтой Ариунтөгс.

Дүр:

хүүхэд ахуй цаг, хүсэл  мөрөөдөл, модтой чихэр, хөдөө-хот, хот-хөдөө

Чихэр бол шүдний дайсан, чихэр бол орчин үед өвчний үндэс! Гэвч чихэр бол жинхэнэ хүүхэд насны хүсэл аз жаргалын амт, яагаад ч хорьж дийлдэггүй сэтгэлтэй хэрхэн тэмцэх вэ? Өөрөөр хэлбэл модон чихэртэй бүтээлүүд үзэгч танд амьдралын эмгэнэл, зөрчил, айдсын тухай бүтээлчийн өөрийн шүүмжлэлт байр сууринаас хэрхэн хандсан дүгнэлт санаануудыг олж харах болно.

Санаашрал:

Эмгэнэлт автоматист шуналт хүйтэн ухамсар нь байгальд өршөөлгүй хандаж буй бодит байдлаас гарсан үр дүн нь байгальд бас өөрийн өршөөлгүй хууль буйг сануулна.

Нүүдэлчдийн иргэншил: хотжилт, дэлхийн хаа ч байх нэг жижиг хот, тууварчингүй ганцаар сажлах үхэр, үй олон хүмүүсийн шуугиан, цэгцтэй цэгцгүй бодлууд.

Орон зай: төвлөрөл, эргээд өөрийг судлах ухамсарт бие!

Нийгэм: Зүрх сэтгэл+Оюун ухааны гүнд хөвөрч буй өгүүлэлүүд=хүүрнэл зохиол

гэсэн санааг агуулж буй мэт.

“Монгол элс” элсэн манхан далайгаар аялж явахад төрсөн урлаг болон амьдралын мөн чанарыг үзэгдлийн талаас нь тайлбарлаж, илэрхийлэлийн өөр хандлага өөр шийдвэрт хүрэх эрэл хайгуул түүнээс улбаатай хэлбэрийн тухай ойлголтууд.

Түүхрүү өнгийн харваас: 1909 онд кубистүүдтэй зэрэгцэн гарч ирсэн футуристууд абстрактуудыг дайран гарч нео-пластицизмруу (1917) цаашлан  сюрреализм дээр суурилан хөгжсөн ДАДА-чууд, абстракт экспрессионизмоор дамжин илэрсэн Оп Арт (1960 ) юм .

Дүрслэл илэрхийлэлийг нь тодотгон үзвээс: орой зай, агаар, өнгө, бичилт, зуралтыг үл ойшоосон бичвэр, тодорхойлон уншихад өгөгдсөн буюу төрсөн, олдмол буюу бүтээсэн оюун санааны хоёр ерөнхий чиг хандлагатай байна.

Шүүмжийн дүгнэлт шүүмжинд суурилан өгүүлэх ину: [НЕО] Реализм буюу [ШИНЭ] Бодит уу [Нео] Контэмпорари буюу [Шинэ] Эрин Үеийн үү ?

Юутай ч манайд медиа арт хөгжих эхлэл тавигдсанд бид алга таших хэрэгтэй.

                                                                                    

Хүндэтгэсэн Д.Баярцэцэг

2012 он

12 дугаар сарын 3 өдөр                                                                                   

Улаанбаатар хот.